از اولین تراکتورها تا تراکتورهای مدرن امروزی
از اولین تراکتورها تا تراکتورهای امروزی
تراکتور، وسیله نقلیه کششی پرقدرت، با سرعت کم و از نظر مکانیکی شبیه به خودرو یا کامیون است اما برای استفاده خارج از جاده طراحی شده است. تراکتورها در کشاورزی، ساختمان‌سازی، راه‌سازی و … به‌صورت بولدوزر، اسکراپر و حفار استفاده می‌شوند. در این مقاله به تاریخچه تراکتور می‌‌‌پردازیم و در مورد اولین تراکتورها تا تراکتورهای امروزی و صنعت تراکتورسازی در ایران صحبت می‌کنیم.
تاریخچه تراکتور و اولین تراکتورهای دنیا
برای هزاران سال کشاورزی با نیروی انسانی و حیوانی انجام می‌شد. برخی از اولین موتورها در اواسط دهه 1800 در مزارع به کار گرفته شدند. چوب، زغال‌سنگ و حتی کاه، آتشی را برای گرم‌کردن آب ایجاد می‌کردند که بخار تولید می‌کرد تا نیروی موتور را تأمین کند.
برخی از کشاورزان این موتورهای بخار قابل‌حمل را برای راه‌اندازی تجهیزاتی مانند اره‌های مدور برای ساخت‌وساز یا ماشین‌های خرمن‌کوب برای جداسازی و تمیزکردن غلات خریداری کردند. موتورهای بخار باعث می‌شدند که کار مزرعه کمتر به نیروی انسانی یا حیوانی وابسته باشد.
اولین تراکتورها، به معنای وسایل نقلیه کششی با موتور، از موتورهای بخار ثابت و قابل‌حملی که در اواخر قرن نوزدهم در مزارع به کار گرفته شدند و تا دهه 1890 برای حمل گاوآهن استفاده می‌شدند، رشد کردند. در سال 1892 آهنگری از شهر آیووا به نام جان فروهلیچ اولین وسیله نقلیه مزرعه‌ای را ساخت که با موتور بنزینی کار می‌کرد. اولین تولیدکنندگان موفق تجاری C.W. Hart و C.H. Parr از آیووا بودند. در جنگ جهانی اول، تراکتور به‌خوبی تثبیت شد، و تراکتور هولت ایالات متحده الهام‌بخش تانک‌هایی بود که برای استفاده در جنگ توسط بریتانیایی‌ها و فرانسوی‌ها ساخته شدند.
تسمه و دستگاه انتقال قدرت که از ابتدا در تراکتورها تعبیه شده‌اند، به تراکتور اجازه می‌دهد تا از وسایل مکانیزه و ملحقات استفاده کند. آنها ابتدا در دستگاه انتقال قدرتی که در عقب نصب شده بودند استفاده می‌کردند و بعداً از انتقال مستقل استفاده شد که امکان کارکرد ابزارها را با سرعت ثابت بدون توجه به‌سرعت خودرو فراهم می‌کرد. بسیاری از تراکتورهای مدرن همچنین دارای یک سیستم انتقال نیروی هیدرولیک هستند که توسط یک پمپ روغن‌کار می‌کند که روی تراکتور یا روی تریلر نصب شده است.
پدر تراکتورهای امروزی متولد می‌شوند
چارلز هارت و چارلز پار در سال 1900 تجارتی را در شهر چارلز، آیووا راه‌اندازی کردند و در ابتدا یک موتور بنزینی دو سیلندر را که خود توسعه دادند، می‌فروختند. در سال 1903 این شرکت 15 موتور خود کششی ساخت. به‌عنوان بخشی از کمپین تبلیغاتی خود، مدیر فروش آنها کلمه جدیدی را برای توصیف محصول خود اختراع کرد: تراکتور.
کلمه تراکتور اولین‌بار توسط شرکت هارت پار ابداع شد. کشاورزان کمی می‌توانستند خرید این هیولای 14000 پوندی را توجیه کنند و علی‌رغم اندازه آن، دستگاه تنها 30 اسب بخار قدرت تولید می‌کرد.
اکثر کشاورزان به یک تراکتور بزرگ نیاز نداشتند. در عوض، آنها جذب ماشین‌های همه‌منظوره کوچک و ارزانی شدند که می‌توانستند همکار مزرعه و هم کشیدن بار را انجام دهند.
راه‌اندازی کارخانه‌های ساخت تراکتور و تحول در تاریخچه تراکتور در جهان
در سال 1916 نزدیک به 100 تولیدکننده، تراکتور می‌فروختند، اما فروش کلی آنها اندک بود. فورد و اینترنشنال هاروستر با تولید انبوه تراکتور و درگیرشدن در جنگ قیمت، بازار را رونق دادند.
فورد در سال 1921 توانست تعداد 36000 تراکتور بفروشد. تا سال 1923، 75٪ تراکتورهای خریداری شده در ایالات متحده فورد سون بودند، اما این شرکت به نوآوری خود ادامه نداد. در سال 1928، با کاهش فروش، فورد تولید تراکتور در ایالات متحده را کنار گذاشت. پس از بیش از یک دهه دوری، فورد با همکاری مهندس و مبتکر هنری فرگوسن به تجارت تراکتور بازگشت. تا سال 1932، زمانی که لاستیک‌های لاستیکی بادی بزرگ با آج‌های عمیق معرفی شدند، تمام تراکتورهای مزرعه‌ای چرخ‌دار دارای لاستیک‌های فولادی با خرطوم‌های بلند و باریک برای درگیرشدن با زمین و ایجاد کشش بودند.
در دهه‌های 1950 و 1960 استفاده از تراکتور با موفقیت جایگزین نیروی اسب‌ها و قاطرها شد. سازندگان تجهیزات را اصلاح کردند و فناوری جدیدی مانند اتصالات سه نقطه‌ای و دستگاه انتقال قدرت (برای تأمین انرژی تجهیزات کمکی) را اضافه کردند.
امروزه تراکتورها در انواع طراحی‌ها و با ویژگی‌های خاص ارائه می‌شوند. فرمان هیدرولیک، سرعت‌های چندگانه، موتور توربو شارژ دیزلی، تهویه مطبوع، رادیو AM-FM و صندلی قابل تنظیم هیدرولیک از جمله آنها هستند.
تاریخچه تراکتور در ایران
در ایران اولین‌بار در سال 1300 شمسی، تراکتور در یک نمایشگاه ما شین‌های کشاورزی در ایران نمایش داده شد و تاریخچه تراکتور نه به‌صورت عملیاتی بلکه به‌صورت آشنایی کشاورزان با این ماشین مدرن از اینجا آغاز شد. پس از آن در سال 1328، اولین تراکتور نفتی توسط رضاشاه برای مدرسه فلاحت خریداری شد. در سال 1331 مجوز ورود ما شین‌های کشاورزی از جمله کمباین و تراکتورها به ایران صادر شد. از سال 1331 تا 1353 با رشد و گسترش صنعت در ایران ورود ماشین‌آلات کشاورزی به ایران از رومانی که شهرت زیادی در تراکتور داشت رشد یافت.
در سال 1348 فعالیت‌های مونتاژ تراکتور در ایران آغاز شد. پس از آن در سال 1353 کارخانه‌ی تراکتورسازی تبریز آغاز به کرد که سرمنشأ تاریخچه تراکتورسازی مدرن در ایران است. در ابتدا فعالیت کارخانه‌های تراکتورسازی ایران شامل مونتاژ تراکتورهای رومانی در ایران بود. امروزه بسیاری از قطعات تراکتور در داخل کشور ساخته می‌شود. همچنین تولید تراکتور در ایران موفق به صادرات این ماشین‌آلات نیز شده است.
گسترش روزافزون کاربرد تراکتورها در صنعت کشاورزی
تراکتورها در زمینه‌های صنعتی و کشاورزی کاربرد دارند. نقش این ماشین‌آلات به‌ویژه در فعالیت‌های کشاورزی نقش بسیار مهمی است. تأمین غذای انسان با استفاده از این ماشین‌آلات بسیار راحت‌تر و با سرعت بالاتری صورت می‌گیرد. امروزه تراکتورها پیشرفت و توسعه یافته‌اند. این ماشین‌آلات کاربردهای مختلفی از جمله یدک‌کشی، تأمین نیروی حرکت دورانی استفاده می‌شوند. همچنین از آنها برای تبدیل به ماشین‌آلات دیگر از جمله، جرثقیل و بیل مکانیکی استفاده می‌شود.
همچنین در کشاورزی برای فعالیت مختلف از جمله، تراکتور باغبانی، تراکتور چمن‌زنی، تراکتور همه‌کاره، تراکتور چرخ زنجیری، تراکتور بارکن یا بیل مکانیکی و… وجود دارد. از تراکتور در بسیاری از کارهای کشاورزی، از جمله شخم زدن زمین، دروکردن، بذرافشانی، تسطیح زمین، دندانه زدن، سم‌پاشی و… استفاده می‌شود.
توسعه صنعت کشاورزی با پیشرفت در تراکتورها
در این مطلب با تاریخچه تراکتور در ایران و جهان آشنا شدید. ابتدا تمام فعالیت‌های کشاورزی و کارهای سنگین توسط نیروی انسانی یا استفاده از حیوانات انجام می‌شد. با تولید تراکتور و ماشین‌آلات کشاورزی و صنعتی سرعت فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی بالا رفته است و این امر به‌ویژه در تأمین مواد غذایی برای انسان از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه در هر زمین کشاورزی از تراکتور استفاده می‌شود و کشاورزی بدون این ماشین محبوب امکان‌پذیر نیست.
